H ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ

    Ένα χρόνο μετά την επανάσταση του 1821, η Πελοπόννησος δεν ήταν εξ’ ολοκλήρου απελευθερωμένη.

 Η στρατιά του Δράμαλη έκανε συχνές επιδρομές, λεηλασίες και σκορπούσε το θάνατο στο πέρασμά της, έχοντας σαν βάση την Κόρινθο. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αντιλήφθηκε πως πρέπει να περιορίσει τον Δράμαλη στην Κόρινθο και να αποκόψει την τροφοδοσία του από τις γύρω περιοχές. Όλες οι προσπάθειές του Δράμαλη για ανεφοδιασμό απέτυχαν και η τελευταία του ελπίδα ήταν ο δρόμος των Μεγάλων Δερβενίων (Περαχώρα, Βίλλια, Πίσια, Μάζι, Μέγαρα, Εξαμίλια και Κούντουρα). Τον Σεπτέμβριο του 1822, χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες και ιππείς αποβιβάστηκαν σε τρία σημεία της Περαχώρας, στην παραλία του Αγριλιού, στο λιμάνι του Ηραίου και στα Στραβά. Τότε έτρεξαν αμέσως Περαχωρίτες και Δερβενοχωρίτες και οχυρώθηκαν στα γύρω υψώματα. Μόλις είδαν τους Τούρκους τους υποδέχτηκαν με τουφεκιές. Για δυο ημέρες οι Τούρκοι προσπαθούσαν να υποδουλώσουν την Περαχώρα χωρίς επιτυχία και με πολλούς νεκρούς. Την τρίτη ημέρα κατέφθασαν σπουδαίοι οπλαρχηγοί όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Παπαφλέσσας και πολλοί άλλοι, οι οποίοι μαζί με τους Περαχωρίτες κατέστρωσαν σχέδιο για την εξολόθρευση των Τούρκων. Τους άφησαν να μπουν στα πρώτα σπίτια της Περαχώρας ανενόχλητοι και στη θέση του σημερινού γηπέδου, αριστερά και δεξιά του δρόμου Ηραίου- Περαχώρας, όπου είχαν αποθήκες ρετσινιού (λοτσάρια) τοποθέτησαν μέσα μπαρούτι και το κάλυψαν με ρετσίνι. Όταν ακούστηκε το χτύπημα της καμπάνας του Ναού των Ταξιαρχών είχε δοθεί εντολή σε δέκα νεαρούς Περαχωρίτες με αρχηγούς τους Δημήτρη Ζερβό και Γιώργο Μπολέτη να βάλουν φωτιά στα λοτσάρια. Ακολούθησε έκρηξη σκορπίζοντας τον πανικό και τον θάνατο πολλών Τούρκων. Στη συνέχεια, οι κρυμμένοι αγωνιστές επιτέθηκαν στους εχθρούς με σπαθιά (γιαταγάνια) και όπλα και προξένησαν ακόμα μεγαλύτερες απώλειες, με αποτέλεσμα όσοι σώθηκαν να τραπούν σε φυγή προς την Κόρινθο.

    Η Μάχη της Περαχώρας έδωσε την χαριστική βολή στη στρατιά του Δράμαλη, ανύψωσε το αγωνιστικό πνεύμα των επαναστατημένων Ελλήνων και προσέθεσε ακόμα μια σελίδα δόξας στην ιστορία της Ελλάδος.   

                                                                                      Μαρία Παντελέου

                                                                              Ανθρωπολόγος & Ιστορικός