Η προβοκατόρικη Λυσιστράτη του Μαρμαρινού – Μία κριτική ματιά, ακατάλληλη για ανηλίκους (όπως και η παράσταση)
Ποτέ άλλοτε στην Επίδαυρο δεν παρουσιάστηκε τόσο γυμνό θέαμα και σε τόση διάρκεια. Ποτέ δεν αποδομηθήκε τόσο μία αρχαία ελληνική κωμωδία για να παρουσιαστεί μία καινούργια «πρόταση του σκηνοθέτη». Και ίσως ποτέ δεν βομβαρδίστηκε το κοινό με τόσο πολλά στοιχεία και ευρήματα, που έκαναν τους θεατές να φεύγουν από το θέατρο, αναποφάσιστοι, αν η «πρόταση» που παρακολούθησαν, του άρεσε ή όχι…
του Δημήτρη Καλαντζή
Η Λυσιστράτη του Μιχαήλ Μαρμαρινού δεν έμοιαζε σε τίποτα με τις παραστάσεις της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας, που έχουμε παρακολουθήσει μέχρι σήμερα στην Επίδαυρο. Ο σκηνοθέτης πήρε στοιχεία από τη δημοφιλή Αριστοφανική κωμωδία και έφτιαξε μία καινούργια πρόταση, στην οποία οι διάλογοι και τα χορικά είχαν μοιραστεί στα πρωταγωνιστικά πρόσωπα και στο χορό, πολλές φορές εκφέρονται σε τρίτο πρόσωπο («στο σημείο αυτό η Λυσιστράτη είπε…») και άλλες φορές απλά εξελίσσονταν η συμβολική τους αναπαράσταση. Θεωρητικός στόχος της παράστασης ήταν να θέσει σε δεύτερο πλάνο το αριστοφανικό εύρημα της «αποχής από το σεξ» και να φωτίσει την ακραία θεσμική κρίση της πόλης, όπως αυτή εκδηλώθηκε στον εμφύλιο πόλεμο (Πελοποννησιακό). Στην πραγματικότητα όμως οι θεατές παρακολούθησαν την ανατομία της γυναικείας φυσιολογίας και ψυχολογίας, μία ανατομία που σε αρκετά σημεία της παράστασης δεν αποδείκνυε ότι ήταν απαλλαγμένη από στοιχεία μισογυνισμού.
Οι γυναίκες του Μαρμαρινού μπήκαν στην ορχήστρα της Επιδαύρου με ένα μακρόσυρτο χορό (ουσιαστικά μικρά αναπηδήματα, συνοδευόμενα από τη μουσική πιάνου), που έκανε τα γυμνά στήθη τους να κινούνται. Στήθη μικρά, μεσαία, μεγάλα, στήθη νεανικά και στήθη ώριμα. Στήθη ολόγυμνα και στήθη «καλυμμένα» από διάφανα υφάσματα. Στη συνέχεια ο σκηνοθέτης απογύμνωσε και τα αιδοία των γυναικών του. Αιδοία με φυσική τριχοφυΐα, αιδοία κουρεμένα και αιδοία αποτριχωμένα. Αιδοία στη σειρά για να μπορεί ο θεατής να συγκρίνει. Αιδοία που θεωρητικά (όταν ο θεατής ικανοποιούσε την περιέργειά του να τα επεξεργαστεί) παρέπεμπαν στην ενιαία φύση της γυναίκας.
Ήταν αισθησιακό το θέαμα; Όχι. Τα στήθη και τα αιδοία του Μαρμαρινού προσφέρονταν τόσο απροκάλυπτα και σε τόση μεγάλη ποσότητα, που προκαλούσαν περισσότερη αμηχανία παρά διέγερση στον άνδρα. Ήταν σα να παρακολουθούσες ένα μάθημα φυσιολογίας και όχι ένα δρώμενο για τη γυναίκα – αντικείμενο του πόθου ή τη γυναίκα – μητέρα της ζωής. Ακόμα και στο σημείο της παράστασης, που το αιδοίο απέκτησε φωνή, αυτή ήταν ψυχρή και κλινικά αποστειρωμένη.
Οι προβοκατόρικες επιλογές του Μαρμαρινού προχώρησαν και στην αναπαράσταση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης με τη συνδιαλλαγή δύο ανδρικών μορίων. Στη θέση όμως των αριστοφανικών φαλλών, επέλεξε να χρησιμοποιήσει δύο πλαστικά πέη από αυτά που πουλάνε τα sex shops. Το πέος δηλαδή, κατά την σκηνοθετική πρόταση, δεν ήταν απλά ένα σύμβολο της ανδρικής φύσης αλλά ένα λειτουργικό σεξουαλικό υποκατάστατό του.
Ο Μαρμαρινός επιχείρησε να αναδείξει το δεύτερο σκέλος του αριστοφανικού ευρήματος περί «γυναικείας επανάστασης», που συνήθως δεν φωτίζεται αρκετά στις σύγχρονες παραστάσεις, αυτό τις κατάληψης του «ταμείου» της Αθήνας από τις γυναίκες. Σε μία υπερυψωμένη πλατφόρμα, που σηματοδοτούταν ως Ακρόπολη από ένα σουβενίρ – αντίγραφο του Παρθενώνα, έβαλε τις γυναίκες να παλεύουν (ακόμα και με πλαστικά λάστιχα κήπου) για να διατηρήσουν στα χέρια τους τον χώρο και να αποστερήσουν τους άντρες από τα αναγκαία χρήματα για τη συνέχιση του εμφυλίου.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ηθοποιοί ήταν άριστοι στο πλαίσιο των οδηγιών του σκηνοθέτη. Η Λένα Κιτσοπούλου ήταν μία Λυσιστράτη που σάρωνε την ορχήστρα, ο… ακίνητος Κινησίας Αιμίλιος Χειλάκης απέδειξε για άλλη μία φορά πόσο καλός ηθοποιός είναι, όσο για τις άλλες γυναίκες, ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσει κάποια, καθώς ο σκηνοθέτης τις αντιμετώπισε σχεδόν ως ενιαίο σκηνικό πρόσωπο.
Συμπερασματικά, θα προτείναμε να παρακολουθήσετε την παράσταση υπό δύο προϋποθέσεις: να γνωρίζετε πολύ καλά το έργο του Αριστοφάνη και να είστε προετοιμασμένοι ότι δεν θα δείτε τίποτα που να μοιάζει με όσες παραστάσεις της Λυσιστράτης έχετε δει μέχρι τώρα. Η εκδοχή του Μαρμαρινού είναι μία σπουδή πάνω στο Αριστοφανικό έργο. Σε πολλά σημεία αντιφατική και ατελής και σε άλλα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Υποσημείωση: Σε καμία περίπτωση μην οδηγήσετε παιδιά στην παράσταση. Το σημειώνουμε με αφορμή μία οικογένεια με τρία παιδιά που προσπάθησε να αποχωρήσει επιδεικτικά μέσα από την ορχήστρα κατά τη διάρκεια της παράστασης στην Επίδαυρο. Το αριστοφανικό έργο δεν προσφέρεται για παιδιά σε καμία εκδοχή του. Η «λυσσασμένη» για σεξ γυναίκα, ο «ερεθισμένος» για σεξ άντρας, οι στιχομυθίες μεταξύ των προσώπων, η εμφάνιση φαλλών (όλα αυτά είναι βασικά στοιχεία του έργου και όχι μόνο της εκδοχής του Μαρμαρινού) δεν είναι για παιδιά. Αφήστε τα να «ανακαλύψουν» τη Λυσιστράτη, όταν ενηλικιωθούν.
Ταυτότητα παράστασης:
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Σκηνικά: Γιώργος Σαπουντζής
Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Φωτισμοί: Thomas Walgrave
Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος
Καλλιτεχνική Συνεργάτις: Έφη Θεοδώρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Καπράλου
Α’ βοηθός ενδυματολόγου: Μυρτώ Σαρμά
Β’ βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Αριανούτσου
Διανομή (με αλφαβητική σειρά)
Γιάννης Βογιατζής, Gemma Carbone, Αθηνά Δημητρακοπούλου Λένα Δροσάκη, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Άννα Κλάδη, Λένα Κιτσοπούλου, Σοφία Κόκκαλη, Λενιώ Λιάτσου, Ειρήνη Μαρκή, Αθηνά Μαξίμου, Γιώργος Μπινιάρης, Ελένη Μπούκλη, Ηλέκτρα Νικολούζου Θέμης Πάνου, Αγλαΐα Παππά, Λένα Παπαληγούρα, Μαρία Σκουλά, Έλενα Τοπαλίδου, Χάρης Τσιτσάκης Αιμίλιος Χειλάκης.
Πιάνο: Λενιώ Λιάτσου
Αναλυτικά η περιοδεία
- 12 Αυγούστου, Ανδρος
- 20 Αυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
- 23 Αυγούστου, Κατερίνη, Αρχαίο Θέατρο Δίον
- 28 Αυγούστου, Αρχαία Ολυμπία
- 30 και 31 Αυγούστου, Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο
- 4 Σεπτεμβρίου, Κηποθέατρο Παπάγου
- 9 Σεπτεμβρίου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
- 12 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
- 16 Σεπτεμβρίου, Θέατρο Βράχων
- 19 Σεπτεμβρίου, Ηλιούπολη, Θέατρο Αλσους «Δημήτρης Κιντής»
- 21 Σεπτεμβρίου, Νέα Σμύρνη, Θέατρο Αλσους
- 24 Σεπτεμβρίου, Ωδείο Ηρώδου Αττικού
The following two tabs change content below.
Δημήτρης Καλαντζής
Γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στο κέντρο
της Αθήνας. Σπούδασε δημοσιογραφία στο «Εργαστήρι» και Ελληνικό
Πολιτισμό στο ΕΑΠ. Έχει δουλέψει σε εφημερίδες, ραδιοφωνικούς &
τηλεοπτικούς σταθμούς και τώρα διερευνά τους κώδικες του διαδικτύου.
Αγαπά τις ανθρώπινες ιστορίες και τις γάτες.
Comments
10 comments
Scripta Manent ·
Διδασκαλία at ΥΠΕΠΘ
Να το σκεφτει πολυ οποιος αποφασισει να δει το εν λογω τερατουργημα..Απώλεια χρόνου κ χρημάτων.Πληρης εξαπατηση!
4
Konstantina Konstantinou ·
Δεν έχω δει κάτι χειρότερο!!! Δεν μπορώ να κατανοήσω την τέχνη που θέλει 15 ολόγυμνες γυναίκες και 4 άντρες με τα σώβρακα να φωνασκούν στον ιερό αυτό χώρο, χωρίς να καταλαβαίνει κανείς ούτε καν τι λένε, και με ένα πιάνο που μας είχε σπάσει τα νεύρα με το "γρύλισμα" του!! Αδυνατώ να καταλάβω!!!
Ήταν η πρώτη φορά που παρακολούθησα παράσταση στην Αρχαία Επίδαυρο. Απογοητεύτηκα όμως!!! Περίμενα κάτι διαφορετικό. Δεν άντεξα να δώ την παράσταση μέχρι το τέλος. Τόση πολύ γύμνια δεν νομίζω να ήταν απαραίτητη σε ένα τέτοιο έργο!
ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΠΙΟ ΑΘΛΙΟ ΕΧΩ ΔΕΙ ΠΟΤΕ ΜΟΥ . ΗΤΑΝ ΒΕΒΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΘΕΑΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΟΥΣΕ ΘΑ ΑΝΤΙΔΡΟΥΣΕ ΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου