Ο Καραγκιόζης του "Καρεκλά" Γράφει ο Γιάννης Λαζαρίδης

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ

  Του Γιάννη Λαζαρίδη ( Άρθρο  17 Ιουλίου 2009)

"Έφυγε" ένας μεγάλος καλ­λιτέχνης του θεάτρου σκιών – καραγκιοζοπαίχτες τους λέ­γαμε εμείς - με μεγάλες τιμές και μάλιστα Δημόσια δαπάνη, όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις σε σπουδαίους ανθρώπους. Ο Ευγένιος Σπαθάρης εθεωρείτο ο κορυφαίος καλλιτέχνης του είδους του τα τελευταίο χρόνια.

Όμως άλλο η κορυφή των Γερανείων Όρεων. και άλλο η κορυφή του Έβερεστ. που εκεί είχε φτάσει ο "δικός μας" ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΕΚΛΑΣ. κατά κόσμο ΝΤΑΜΑΔΑΚΗΣ μαθητής του μεγάλου ΜΟΛΛΑ, που έζησε και δημιούργησε εδώ στο Λουτράκι με την απα­ράμιλλη τέχνη και τεχνική που ανέπτυξε.

Αυτή τη μεγάλη διαφορά μεταξύ αυτών των δύο καλλι­τεχνών την είχαν διαπιστώσει αρκετοί άνθρωποι που είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν παραστάσεις και των δύο.

Είναι αλήθεια εγώ δεν έτυ­χε να παρακολουθήσω μια ολόκληρη παράσταση του Σπαθάρη. Όμως τώρα που παρακολούθησα ορισμένο "κομμάτια·· παραστάσεων του Σπαθάρη που έδειξαν οι τη­λεοπτικοί σταθμοί προς τιμήν του. καταλήγω και εγώ στο ίδιο συμπέρασμα. Έζησα τον Κώστα Καρεκλά - όπως όλοι οι νέοι της εποχής - οπό πολύ κοντά, προ και μετά τον πα­γκόσμιο πόλεμο, επειδή όλο αυτά το χρόνιο ζούσα στην ίδιο γειτονιά, στον ίδιο χώρο του θεάτρου πίσω ακριβώς

από το σημερινό Λαογραφικό Μουσείο. Έχω δει περισσότερες από

100 φορές το ίδιο έργο, και ακόμη επειδή αρκετές φορές

ήμουν και ... βοηθός του!!! Και όμως κάθε φορά μολονότι ήξερα τα πάντα για την παράσταση και τι θα επακολουθήσει

κάθε φορά, το γέλιο ερχόταν αυθόρμητο, όπως συμβαίνει

όταν παρακολουθούμε τώρα τις μεγάλες επιτυχίες του

κινηματογράφου όπως π.χ. «το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο»

ή «η κόρη μου η Σοσιαλίστρια» και άλλες! Ποιες όμως ήταν οι μεγάλες διαφορές μεταξύ των καλλιτεχνών που έχω παρακολουθήσει

μέχρι τώρα; Η πρώτη είναι η «βραχνή» φωνή που δένεται σε όλες

τις φιγούρες, έναντι της διαφορετικότητας που απέδιδε

ο Καρεκλάς με πολύ μεγάλη επιτυχία για όλες τις φιγούρες ακόμη των γυναικείων φωνών. Η δεύτερη διαφορά η «Άτσαλη» κίνηση κυρίως όταν επί σκηνής ευρίσκοντο πολλές φιγούρες που τις κινούσαν και τις κινούν βοηθοί χωρίς πείρα και μάλιστα πολλές φορές οι φιγούρες να κινούνται στον αέρα!!!Ο Καρεκλάς σε

αυτόν τον τομέα της κίνησης δηλαδή ήταν ασυναγώνιστος και μάλιστα με μεγάλη διαφορά.

Ο καλλιτέχνης αυτός μόνο με την κίνηση που ήταν τέλεια, έδινε ζωή στο χαρτόνι ή στο δέρμα

που ήταν κατασκευασμένη η φιγούρα. Έβλεπες τον «άνθρωπο» μόνο από την κίνηση, με ποια αισθήματα ή συναισθήματα κατήχειτο κάθε φορά. Δηλαδή της χαράς, της λύπης, της αγανάκτησης, του ενθουσιασμού, το μίσος, την οργή, την κούραση, την αγάπη, τον φόβο ακόμη και την ασθένειά του! Μάλιστα ακόμη και την ασθένειά του και

αυτό χωρίς να χρειασθεί να μιλήσει ο «άνθρωπος».

Μα πώς; Θα διερωτηθεί κάποιος που δεν είχε την

τύχη να παρακολουθήσει μια παράσταση ενός

τέτοιου καλλιτέχνη και μάλιστα της ιδιοφυΐας και

της τεχνικής του Κώστα Καρεκλά! Όλες σχεδόν οι

φιγούρες των πρωταγωνιστών του καλλιτέχνη στη

μέση του σώματος, αλλά και στα γόνατα συνδέονται με συνδετήρες που δημιουργούν την αίσθηση

της κίνησης. Μια μικρή λοιπόν κάμψη των γονάτων της φιγούρας και ακόμη μιας μικρής κίνησης του σώματος εμπρός πίσω, έβγαλες εύκολα το συμπέρασμα πως «ο άνθρωπος» πάσχει και είναι

έτοιμος να καταρρεύσει! Άλλη χαρακτηριστική κίνηση της φιγούρας βγαίνοντας στην σκηνή με κλήση του σώματος προς τα εμπρός και με πολύ μικρά «βήματα» εύκολα έβγαλες το συμπέρασμα, προς τα πολλά χρόνια βάραιναν τις πλάτες του «ανθρώπου». Αντίθετα η γρήγορη σαν από άλμα εμφάνιση στη σκηνή του Κατσαντώνη, του Αθανασίου Διάκου, του Ανδρούτσου και των άλλων καπεταναίων, που συνδυάζετε με το δυνατό χτύπημα

του ποδιού του καλλιτέχνη στο ξύλινο δάπεδο και το άναμμα ενός μικρού κόκκινου βεγγαλικού,

θαύμαζες την λεβεντιά που ανέδυε η φιγούρα εν συνδυασμό με την επιβλητική βροντερή φωνή στις οδηγίες του προς τα παλικάρια! Οι διάλογοι των πρωταγωνιστών. Άλλη μια ασύλληπτου ωραιότητος τεχνική του «δικού μας» που ρολάριζε το θέμα με τέτοια άνεση και φυσικότητα, που αβίαστα έβγαιναν τα μηνύματα προς τους θεατές,

μέσα από το αστέρευτο πηγαίο και έξυπνο τρόπο που χείριζε το σενάριο με τον μεγάλο πάντα πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη που εκπροσωπούσε και εκπροσωπεί ακόμη και σήμερα τον μέσο Έλληνα, που παρά την φτώχεια, την δυστυχία, την μιζέρια που του επιβάλλουν οι κάθε λογής κατακτητές στο πέρασμα των αιώνων, βρίσκει το θάρρος την ψυχική δύναμη να ξεπερνά τα εμπόδια με το γέλιο, την αισιοδοξία, την πίστη για ένα καλύτερο μέλλον. Και ακόμη όταν καταλαγιάσει για λίγο «το σαράκι» η διχόνοια δηλαδή που κατατρώγει αιώνες τώρα τις σάρκες του Έθνους, αφήνει το μοιρολόγι και βασιζόμενος στο έμφυτο δημιουργικό δαιμόνιο της φυλής μας ξεδιπλώνει το ταλέντο του δημιουργώντας έργα πολιτισμού, αιώνιες αξίες,

ιδανικά, θεσμούς, και νόμους που μένουν στον αιώνα αποσπώντας τον θαυμασμό όλου του πολιτισμένου κόσμου.

Νομίζω μετά από όλα αυτά πως είναι επιβεβλημένο καθήκον όλων των Συλλόγων που ασχολούνται με τις παραδόσεις του Λαού μας (ΙΒΥΚΟΣ Πολιτιστικοί Λουτρακίου – Περαχώρας κ.α.) με συνεργασία του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου μας, να αναβιώσουν το είδος αυτό του θεάτρου, καλώντας κατά χρονικά διαστήματα ένα από τους καλύτερους του είδους καλλιτέχνη να παρουσιάζει παραστάσεις και μάλιστα με τις αυθεντικές φιγούρες του Καρεκλά που είναι περιουσία του Δήμου, κυρίως τις γιορτές για τα μικρά παιδιά. Νομίζω πως ο πιο κατάλληλος χώρος γι’ αυτόν τον σκοπό είναι το κλειστό Γυμναστήριο του Γυμνασίου Λουτρακίου διαμορφωμένος καταλλήλως. Ακόμη να προσπαθήσουμε να συγκεντρώσουμε ότι υλικό υπάρχει – και νομίζω πως θα υπάρχει – αυτής της εποχής που θα διατεθεί στο Πνευματικό Κέντρο για να ταξινομηθεί αναλόγως. Θα είναι μια πράξη για να τιμήσουμε και εμείς τον «δικό μας» καλλιτέχνη που σκόρπισε το γέλιο και την χαρά σε γενιές ανθρώπων όχι μόνον του Δήμου και του Νομού μας, αλλά και σε πολλές χιλιάδες που επισκέπτονται το Λουτράκι.

Άρθρο Του Δημήτρη Γκιώνη για τον Γιάννη Λαζαρίδη

Διαβάζοντας κάποια στιγμή και πάλι το ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ της 17ης Ιουλίου 2009, η προσοχή μου εστιάστηκε στο άρθρο του αγαπητού μου φίλου Γιάννη

Λαζαρίδη «Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ». Ένα εμπεριστατωμένο ιστορικό άρθρο,που ξυπνά παλιές θύμισες της παιδικής μας ηλικίας, ένα άρθρο για τον καραγκιοζοπαίχτη του Λουτρακίου, τον ΚΑΡΕΚΛΑ. Οι λεπτομέρειες αλλά και ο συναισθηματισμός που διαχέονται στη γραφή του Γιάννη Λαζαρίδη, ξεπερνούν κάθε όριο ανθρώπινης συμπάθειας στο πρόσωπο αυτού του μεγάλου λαϊκού καλλιτέχνη.

Νομίζω ότι πρέπει να τον τιμήσουμε. Να τιμήσουμε αυτόν που άγγιξε τις παιδικές ψυχές μας σε χρόνους μάλιστα τόσο δύσκολους. Θα ήταν μια ανταμοιβή για το

γέλιο και τη χαρά που μας έδινε. Έχω την εντύπωση ότι τις ανεκτιμήτου αξίας (προσωπική γνώμη) χειροποίητες φιγούρες του, τις έχει αγοράσει ο δήμος μας. Και μπράβο! Όμως το να αποκτάς ένα τέτοιο ιστορικό θησαυρό και να τον καταχωνιάζεις, να μην τον αναδεικνύεις, είναι λάθος.

Θα πρότεινα λοιπόν στο Πνευματικό Κέντρο ή σε κάποιον άλλο χώρο που θα επιλέξει ο δήμος να στηθεί ένα λευκό πανί 4×1,20 π.χ. που θα αναπαριστά τον μπερντέ και να κρεμαστούν εκεί περίτεχνα οι φιγούρες. Να αναγραφεί η βιογραφία του αλλά και πολλές από τις ιστορικές ατάκες του καλλιτέχνη. Να αποτελέσει με άλλα λόγια ο χώρος αυτός ένα είδος μουσείου. Είναι μια πρόταση της στιγμής, μια πρώτη σκέψη που θα μπορούσε να συζητηθεί και να βελτιωθεί παραπέρα από τους αρμόδιους, αλλά και τόσους καλλιτεχνικά καλλιεργημένους συμπολίτες της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Αυτό το δημοσίευμα δεν το γράφω για να διαβαστεί απλά και να περάσει, ΖΗΤΑΩ από το δήμαρχο, από τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, να το πάρουν σοβαρά υπόψη τους σαν ένα καθολικό αίτημα των κατοίκων της περιοχής μας και να προχωρήσουν σε ενέργειες.Είναι πολύ απλό να γίνει, είναι ανέξοδο, αλλά πολύ ΣΠΟΥΔΑΙΟ για τον τόπο μας και θα τον ομορφύνει γιατί αποτελεί μια πτυχή

της ιστορίας του