Αρχαία Κρομμυώνα, (Άγιοι Θεόδωροι)

Εδώ στον Κρομμυώνα, λένε, τρεφόταν η Φαιά η αγριογουρούνα, της οποίας ο φόνος ήταν άθλος του Θησέα. Κατά τη μυθολογία, η "Κρομμυωνία συς", μια τεράστια άγρια κόπραινα, ήταν θυγατέρα του Τυφωέως και της Εχίδνης και μητέρα

του Ερυμανθίου και Καλυ­δωνίου κάπρων, η οποία κατέστρεφε σπαρτά και σκότωνε ζώα και ανθρώ­πους. Εξοντώθηκε από τον Θησέα κατά την πορεία του από τηνΤροιζήνα στην Αθήνα και καταγράφηκε σαν ο τρίτος άθλος του, μετά την εξόντωση του Περιφήτη ή Κορυνήτη στην Επιδαυρία και του Σίνως ή Πιτυοκάμπτη στην Ισθμία.

Η αρχαία τέχνη αναπαράστησε αυτό τον άθλο σε ανάγλυφη μετώπη του λεγόμενου "Θησείου" στην αγορά των Αθηνών και σε ζωγραφικές παραστάσεις πήλινων αγγείων. Ο περιηγητής Στράβων, ο οποίος πέρασε από τα μέρη μας τα χρόνια του Χριστού, περιγράφει: "Η δε Κρομμυών είναι κώμη της Κορινθίας, αλλά προηγουμένως ανή­κε στη Μεγαρίδα, για την οποία ο μύθος λέει τα σχετικά με την "Κρομμυωνία συν", που τη θεωρούν μητέρα του Καλυδωνίου κάστρου και αποδίδουν την εξόντωση της στον Θησέα, ο οποίος τέλεσε έναν από τους άθλους του...".

Το όνομα "Φαιά" προφανώς ετυμολογείται από το χρωματισμό του σώματος της, όπως ιστορεί ο αείμνηστος Ιωάννης Βίγλας.

Ο Πλούταρχος αποδίδει μια ορθολογιστική εξήγηση του μύθου, γράφοντας ότι η Φαιά ήταν μία άγρια και αιμοβόρα γυναίκα, που κακοποιούσε και βασάνιζε τους διερχόμενους

Όταν προχωρήσουμε στην παραλία, συνα­ντάμε την πεύκη, η οποία διατηρείται μέχρι τις ημέρες μου, αναφέρει ο Παυσανίας, καθώς και βωμός του Μελικέρτη. Ο Σίσυφος, που βρήκε το πτώμα του Μελι­κέρτη, το έθαψε κοντά στον Ισθμό και ίδρυ­σε προς τιμήν του τους Ισθμιακούς αγώνες. Η Πίτυς (πεύκη) είναι η ορισμένη εκείνη "πεύκη" (κουκουναριά) στη ρίζα της οποίας εκβράστηκε το πνιγμένο σώμα του Μελι­κέρτη. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι η θέση αυτή βρισκόταν στην ακτή των Μεγάρων, που ήταν γνωστή ως "Δρόμος της ξανθής κόρης", δηλαδή της Ινούς, η οποία με το παιδί του Μελικέρτη στην αγκαλιά είχε ριχτεί στη θάλασσα.

Σε νομίσματα της ρωμαϊκής εποχής των αυ­τοκρατόρων ο Μελικέρτης παριστάνεται να είναι ξαπλωμένος στη ράχη ενός δελφινιού, κάτω από ένα πεύκο. Τα στεφάνια, που έδι­ναν ως έπαθλα των νικητών των Ισθμιακών αγώνων, υποτίθεται ότι γίνονταν από τους κλάδους αυτού του συγκεκριμένου δέντρου. Επειδή οι Ισθμιακοί αγώνες είχαν καθιε­ρωθεί προς τιμήν του Μελικέρτη, κατά τον Παυσανία, η πίτυς αυτή (πεύκη) πρέπει να βρισκόταν κοντά στον αγωνιστικό χώρο του Ισθμού.

Δυτικά της σημερινής Ισθμίας και παρά το χωριό Κυρά Βρύση υπάρχουν τα ερείπια του ιερού του Ποσειδώνα, όπου ετελούντο οι Ισθμιακοί αγώνες ανά διετία κατά το 2ο και 4ο έτος των Ολυμπιάδων. Πλάι στο παλαιότερο αυτό στάδιο των αρχαϊκών χρόνων (800-500 π.Χ.) είναι τα ερείπια του ναού του Παλαίμονα ή Μελικέρτη, υπέρ του οποίου ετελούντο οι πρώτοι Ισθμιακοί αγώνες.

perahora.gr