Δεν υπάρχει Έλλην που να μην έχει καλέσει την παρέα ή τον εαυτό του να σταθούν απέναντι στο δυσθεώρητο ύψος της απορίας: «ποιοι είναι αυτοί που γεμίζουν κάθε μέρα τα κέντρα;». Η απάντηση είναι προφανής, ειδικά αν έχεις θέσει την ερώτηση πίνοντας μπύρα στο μαγαζί που βλέπεις γεμάτο: εσύ και η παρέα σου, άνθρωποι σαν και εσάς, τέλος πάντων. Βέβαια, συχνά είναι όλα λάθος. Η ερώτηση, η απάντηση, ακόμα και οι εντυπώσεις που στέκονται πάνω από τα γεμάτα τραπέζια, όπως ο καπνός των τσιγάρων.
Η αλήθεια είναι ότι δεν γεμίζουν όλα τα μαγαζιά. Πρώτον, επειδή είναι πια πάρα πολλά - η μισή Ελλάδα θέλει να ταϊσει την άλλη μισή. Δεύτερον, γεμίζουν κυρίως τα μαγαζιά σε δημοφιλείς περιοχές και σημεία. Και, τρίτον, όπως εξηγούν οι ιδιοκτήτες, η κατανάλωση είναι συγκρατημένη. Κοινώς, το ουίσκι έγινε μπύρα και η βότκα ποτήρι, κρασί. Ειδικά στα μπαρ που μαζεύουν νεολαία, ένας θαμώνας μπορεί να περάσει τη βραδιά του με τέσσερα ευρώ. Είναι βασανιστικό για τον θαμώνα και τον ιδιοκτήτη, αλλά συμφέρει - σίγουρα τον θαμώνα.
Όμως να, τριγυρίζοντας τον τελευταίο καιρό στο Χαλάνδρι, τσιμπάω εντυπώσεις από ανθρώπους που διατηρούν καταστήματα εστίασης. Οι δουλειές, λένε, πηγαίνουν καλύτερα. Τα μαγαζιά γεμίζουν όλο και πιο συχνά. Δεν θέλω να το προβάλω ως συνολική εικόνα γιατί το Χαλάνδρι εξελίσσεται σε «Μπουρνάζι» των βορείων προαστίων. Παγκάκι να ανοίξεις στο κεντρικό Χαλάνδρι, θα έρθει κάποιος να σου δώσει λεφτά για να καθίσει. Όμως, μου το λένε και στο κέντρο της Αθήνας που μπορείς και να το δεις ως βαρόμετρο. Η εικόνα της αθηναϊκής νύχτας δεν έχει καμία σχέση με το βαθύ σκοτάδι της προηγούμενης διετίας.
Περίπου τα ίδια λένε και στον τουρισμό. Έκανα ένα μικρό τηλεφωνικό ρεπορτάζ, μιλώντας με ανθρώπους σε Σαντορίνη, Μύκονο, Βόρεια Εύβοια, Χαλκιδική, Σκιάθο. Περιμένουν κόσμο το τριήμερο. Έλληνες, σε ποσοστό που δεν μπορούσαν να το διανοηθούν προ διετίας. Φυσικά, αυτό ισχύει μόνο για τους δημοφιλείς προορισμούς. Όμως, από την άλλη, βλέπεις ότι είναι σε εξέλιξη μία μεγάλη έξοδος για τριήμερο. Από πού στο διάολο είναι αυτά τα λεφτά; Τελείωσε, δηλαδή, η κρίση και άρχισαν να βγαίνουν λεφτά στα δέντρα;
Ένας επιχειρηματίας του τουρισμού μού έδωσε μία πειστική απάντηση: «δεν πρόκειται για καινούργια λεφτά, αλλά για χρήματα που είχαν κρατηθεί στην άκρη ή μέσα στα στρώματα. Και απλώς οι άνθρωποι που τα διαθέτουν διστάζουν πλέον λιγότερο. Η πρόοδος έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη, όχι με πραγματική έξοδο από την ύφεση. Δεν είναι το τέλος της κρίσης, είναι η υποχώρηση του πανικού. Και, φυσικά, οι αντοχές της μαύρης οικονομίας.».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου