Ο άνθρωπος που χρησιμοποιούσε το 100% του εγκεφάλου του

Αναρωτιέστε ποιος ήταν αυτός ο τόσο ξεχωριστός άνθρωπος;

Σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή σας θα έχετε εμπλακεί σε μια συζήτηση (ή θα το έχετε διαβάσει σε κάποιο περιοδικό ή site) σχετική με τις δυνατότητες που θα είχε ο άνθρωπος αν χρησιμοποιούσε το 100% του εγκεφάλου του και όχι το 10% όπως συνηθίζουμε εμείς οι πτωχοί τω πνεύματι.

Ως παραδείγματα τέτοιων ξεχωριστών ανθρώπων αναφέρονται συνήθως ο Ιησούς και ο Αϊνστάιν –αν και κανείς δεν τους έκανε ποτέ εγκεφαλογράφημα.

Παρόμοιες υπερδυνάμεις υποστηρίζουν ότι είχε και ο Πυθαγόρας, ο Βούδας, κάποιοι γιόγκι στην Ινδία και άλλοι τόσοι γέροντες στο Άγιο Όρος –ενδέχεται και ο Νίκος Γκάλης.

~

Είναι παράξενο το πόσο εύκολα οι άνθρωποι ασπάζονται οποιαδήποτε βλακεία τους πασάρουν, είτε αυτή είναι η «θεωρία» της Κούφιας Γης και των εξωγήινων «Ε» είτε ότι η πολιτική λιτότητας θα οδηγήσει στην ευημερία των πολιτών.

Μάλλον πιστεύουν ότι η «κριτική σκέψη» έχει να κάνει με ντάκους και τσικουδιά, ενώ αυτοί προτιμούν τη φάβα Σαντορίνης –ίσως επειδή προσιδιάζει στον εγκέφαλο τους.

Έτσι δε θα φέρουν αντιρρήσεις ούτε καν θα το σκεφτούν όταν κάποιος τους αναφέρει την περίπτωση ενός σύγχρονου αγίου που έκανε θαύματα ακριβώς επειδή χρησιμοποιούσε όλον τον εγκέφαλο του.

«Δεν το ήξερες; Οι υπόλοιποι άνθρωποι χρησιμοποιούμε μόνο το 10%», θα πει με σιγουριά. «Το διάβασα σε ένα βιβλίο που πουλούσε ο τάδε υπουργός. Βλάκας είναι αυτός, δεν ξέρει;»

Δε θα ασχοληθούμε με τη βλακεία των κυβερνώντων, η οποία είναι σίγουρα μικρότερη από εκείνων που τους ψηφίζουν, αλλά με τους «ξεχωριστούς ανθρώπους».

~~{}~~

Αυτό που πιθανότατα δεν γνωρίζετε είναι ότι ο «τόσο ξεχωριστός άνθρωπος» που χρησιμοποιεί ολόκληρο τον εγκέφαλο του είστε εσείς –οι περισσότεροι από εσάς τέλος πάντων. Απλά δεν χρησιμοποιείτε το 100% των νευρώνων σας ταυτόχρονα –και να ευχαριστείτε τον άγιο  γι’ αυτό.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος καταναλώνει τεράστια ποσά ενέργειας. Αν για κάποιο λόγο ξεκινούσε να λειτουργεί ολόκληρος –πράγμα που δεν συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος μας είναι πιο έξυπνος από εμάς- το μόνο που θα καταφέρνατε θα ήταν να πέσετε νεκροί την ίδια στιγμή -αφού πρώτα θα ανατιναζόταν το κεφάλι σας ή μόνο θα έπαιρνε φωτιά.

Το ιδανικό ποσοστό των νευρώνων που τίθενται ταυτόχρονα σε λειτουργία δεν ξεπερνάει το 3%. Από εκεί και πέρα η ενέργεια που απαιτείται είναι τόσο μεγάλη που ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει.

Χρησιμοποιούμε διαφορετικό 3% όταν ακούμε μουσική, όταν ονειρευόμαστε, όταν κάνουμε σεξ και όταν παρακολουθούμε ποδόσφαιρο –αν και έχω αμφιβολίες για το ποσοστό νευρώνων που ενεργοποιούνται στην τελευταία περίπτωση.

Αν αυτό το 3% σας φαίνεται πολύ λίγο μάλλον δεν έχετε συνειδητοποιήσει τι κουβαλάτε στο κεφάλι σας.

~~{}~~

Εκεί μέσα υπάρχουν 100 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα. Καθένα από αυτά μπορεί να έχει μέχρι και 10.000 δενδρίτες –τους οποίους μπορείτε να φανταστείτε σαν κλαδιά δέντρου που μεταβιβάζουν σήματα. Το ίδιο κάνουν και οι νευρίτες, οι οποίοι μπορεί να είναι χιλιάδες φορές  μακρύτεροι από το νευρώνα.

Το συνολικό μήκος των νευριτών φτάνει τα 5.000.000 χιλιόμετρα. Αν τους απλώναμε θα μπορούσαν να καλύψουν έκταση ίση με τέσσερα ποδοσφαιρικά γήπεδα.

Οι συνάψεις που δημιουργούνται ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα είναι ένα πεντάκις εκατομμύριο. Αν μετρούσαμε μία σύναψη ανά δευτερόλεπτο, δεν θα είχαμε τελειώσει πριν περάσουν 32 εκατομμύρια χρόνια.

Ο αριθμός των πιθανών νευρικών κυκλωμάτων φθάνει σε ασύλληπτα μεγέθη: τουλάχιστον 10¹⁰⁰⁰⁰⁰⁰, δηλαδή το 1 ακολουθούμενο από ένα εκατομμύριο μηδενικά.

Ο αριθμός των πιθανών τρόπων διακίνησης μιας πληροφορίας στον εγκέφαλο είναι μεγαλύτερος από το συνολικό αριθμό των σωματιδίων σε ολόκληρο το σύμπαν! (κατά προσέγγιση 10⁸⁰, το 1 ακολουθούμενο από 80 μηδενικά).

Λοιπόν, συνεχίζετε να πιστεύετε ότι το 3% είναι περιοριστικό;

~

Υπάρχουν ιατρικές περιπτώσεις όπου έχει αφαιρεθεί το ένα ημισφαίριο, ο μισός εγκέφαλος. Αυτοί οι άνθρωποι συνέχισαν να ζουν μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, αφού στο μισό που έμεινε δημιουργήθηκαν νέες συνάψεις.

Γιατί μπορεί να μη δημιουργούνται καινούρια νευρικά κύτταρα από κάποια ηλικία και μετά, αλλά νέες συνάψεις δημιουργούνται και στα βαθιά γεράματα, αρκεί να ασκούμε τον εγκέφαλο μας και να μαθαίνουμε νέα πράγματα, να αποκτούμε καινούριες δεξιότητες -αντί να παρακολουθούμε τηλεόραση.

~~{}~~

Ας τελειώσουμε αυτό το κείμενο καταρρίπτοντας άλλο έναν μύθο, αυτόν που έχει να κάνει με την ανεπανόρθωτη ζημιά που προκαλούν τα οινοπνευματώδη ποτά στον εγκέφαλο μας.

Αυτή η άποψη χρονολογείται από τις αρχές του 19^ου αιώνα, όταν ξεκίνησαν κάποιες αντιαλκοολικές εκστρατείες για την απαγόρευση των οινοπνευματωδών. Όμως δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο.

Η εξέταση δειγμάτων από αλκοολικούς και μη αλκοολικούς έδειξε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά στο συνολικό αριθμό νευρώνων ή στην πυκνότητα, ανάμεσα στις δύο ομάδες.

Η περιθωριοποίηση των αλκοολικών δεν οφείλεται σε κάποια μόνιμη βλάβη του εγκεφάλου, αλλά στην καθημερινή αλληλεπίδραση τους με την κοινωνία.

Κάποιος που είναι μεθυσμένος όλη τη μέρα αδυνατεί να εργαστεί, να κοινωνικοποιηθεί, να επικοινωνήσει. Αν αυτός ο «κάποιος» δεν είναι ένας «κοινός άνθρωπος», αλλά αναγνωρισμένος καλλιτέχνης η κοινωνία τον αποδέχεται. Αν είναι δασκάλα του δημοτικού, μάλλον όχι.

~

Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος δεν μπορούσε να ζήσει ούτε μια μέρα χωρίς μπράντι (και πούρα), έφτασε σε μεγάλη ηλικία χωρίς να χάσει τίποτα από την αυτοπεποίθηση και την ευστροφία που τον χαρακτήριζε.

Αντίθετα, η σπουδαία Άιρις Μέρντοχ, η οποία δεν είχε καταναλώσει ούτε το ένα εκατομμυριοστό της Τσορτσίλιαν ποσότητας αλκοόλ ούτε έβλεπε τούρκικα σίριαλ στην τηλεόραση, χάθηκε στο σκοτεινό λαβύρινθο του Αλτσχάιμερ.

~

Ο εγκέφαλος μας είναι υπερβολικά πολύπλοκος και ίσως ποτέ να μην μπορέσουμε να κατανοήσουμε απόλυτα τους μηχανισμούς του.

Ένα είναι βέβαιο: Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε αυτό το 3% τόσο καλύτερα είναι.

Παραφράζοντας τη διάσημη φράση του Μποντ για το μαρτίνι (το οποίο παρεμπιπτόντως δεν ήταν το αγαπημένο του ποτό, αφού στα περισσότερα βιβλία του Φλέμινγκ πίνει ουίσκι): “Use it, don’t waste it”.

~

(Για αυτό το κείμενο άντλησa υλικό από το «Βιβλίο της Ολικής Άγνοιας», Λόιντ & Μίτσινσον, εκδόσεις Πατάκη, μτφ Ξηρομερίτη

και «Το σύμπαν της συνείδησης – Πώς η ύλη γίνεται φαντασία», Gerald M. Edelman & Giulio Tononi, Πανεστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

(To «Lucy» είναι μια ταινία του Λυκ Μπεσόν -φθινόπωρο 2014, όπου η Σκάρλετ Γιόχανσον χρησιμοποιεί το 100% του εγκεφάλου της και τα κάνει όλα Γης Μαδιάμ.)

 SaneJoker