Η Ελληνίδα Αγρότισσα και οι πολιτικές για την ενίσχυση της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα

Η Ελληνίδα Αγρότισσα και οι πολιτικές για την ενίσχυση της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και επίκαιρη ημερίδα για τις γυναίκες αγρότισσες διοργάνωσαν από κοινού το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και την Περιφέρεια Αττικής στο Συνεδριακό Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης, την Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2018. Στην ημερίδα συμμετείχαν πλήθος υπουργών/ υφυπουργών και βουλευτών/ τριών καθώς και βουλεύτρια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Κορινθίας, κ. Μ. Θελερίτη.
Θέμα της ημερίδας ήταν αφενός η παρουσίαση των νέων ερευνών για το προφίλ των γυναικών επαγγελματιών της υπαίθρου και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, και αφετέρου η κατάθεση προτάσεων πολιτικής για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα.
Τιςεργασίες της ημερίδας άνοιξε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Στ. Αραχωβίτης, μεταφέροντας τα αισιόδοξα συμπεράσματα της έρευνας της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (2018) που πραγματοποιήθηκε από πολυπληθή διεπιστημονική ομάδα υπό την επιστημονική εποπτεία της καθηγήτριας Μ. Γκασούκα. Ο υπουργός τόνισε ότι σύμφωνα με την έρευνα φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί σε μεγάλο βαθμό οι μακραίωνες πατριαρχικές πρακτικές στο πλαίσιο των αγροτικών νοικοκυριών, διότι στο 50% των νοικοκυριών οι σύντροφοι/ σύζυγοι αναλαμβάνουν μέρος των ευθυνών και καθηκόντων που τους αναλογούν, ενώ στο 14% των νοικοκυριών οι σύζυγοι/ σύντροφοι τα αναλαμβάνουν πλήρως. Επίσης, το 50% των αγροτισσών που διαθέτουν προσωπική αγροτική ιδιοκτησία, την διαχειρίζονται οι ίδιες.Επομένως αλλάζει και ο ρόλος των γυναικών που ολοένα και περισσότερο παύουν να θεωρούνται «συμβοηθούντα μέλη» της αγροτικής εκμετάλλευσης. Σύμφωνα με τον κ. Αραχωβίτη, στόχος της κυβέρνησης να ενισχύσει με ουσιαστικά μέτρα την συμμετοχήτων γυναικών στον αγροτικό τομέα.
Στη συνέχεια, η Υφυπουργός Εσωτερικών, κ. Μ. Χρυσοβελώνη, ανακοίνωσε ότι στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής Υπουργών/ Υφυπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Βιέννη, παρουσίασε τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα για την εκπαίδευση αγροτισσών και την ενίσχυση και ενθάρρυνση νέων γυναικείων επιχειρήσεων που παράγουν αγροτικά προϊόντα, ως καλή πρακτική η οποία μπορεί να υιοθετηθεί στο πλαίσιο των νέων χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Υφυπουργός Οικονομικών, κ. Κ. Παπανάτσιου, αναφέρθηκε στις πολιτικές της κυβέρνησης που ενισχύουν το εισόδημα των αγροτισσών και τηνσυμμετοχή τους στα συνεταιριστικά σχήματα. Μάλιστα τόνισε ότι στον Ν. 4384/2016 για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων έγινε για πρώτη φορά ρητή αναφορά στην ύπαρξη και λειτουργία των γυναικείων αγροτικών συνεταιρισμών. Επίσης, θεσπίστηκε συγκεκριμένο ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στις αρχαιρεσίες των διοικητικών συμβουλίων των μικτών αγροτικών συνεταιρισμών, προκειμένου να ενισχυθεί η παρουσία των γυναικών σε ένα κατ’ εξοχήν ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Σύμφωνα με την υφυπουργό,οι γυναικείοι συνεταιρισμοί μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της ανεργίας των γυναικών, στην δημιουργία συλλογικής ταυτότητας και στην κινητοποίηση των γυναικών προκειμένου να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους σε συνολικότερο επίπεδο.
Από την πλευρά της, η Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Ο. Τελιγιορίδου,τόνισε ότι οι αγρότισσες ανεξάρτητα από τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζουν, καταφέρνουν να ανταποκριθούν στα πολυεπίπεδα καθήκοντά τους, παρά το γεγονός ότι η οργανωμένη πολιτεία άργησε πολύ να αναγνωρίσει τον ρόλο που δικαιωματικά έχουν κατακτήσει. Σύμφωνα με την υφυπουργό, πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά προκειμένου να αναβαθμιστεί ο ρόλος των αγροτισσών, να κατακτηθεί στην πράξη η ισοτιμία και να ενισχυθούν οι γυναικείοι συνεταιρισμοί, ιδιαιτέρως εκείνοι που δραστηριοποιούνται στον αγροτουρισμό και την μεταποίηση.
Στην συνέχεια τον λόγο πήραν η Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων, κ. Φ. Κούβελα,η οποία αναφέρθηκε στην σημασία της διάχυσης των συμπερασμάτων και αποτελεσμάτων αυτής της εξαιρετικά σημαντικής έρευνας και η Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Ρ. Δούρου,η οποία τόνισε ότι η Περιφέρεια, κάνει ότι είναι δυνατόν για την προώθηση της αγροτοκτηνοτροφικής δραστηριότητας. Επίσης η κ. Δούρου αναφέρθηκε στη διπλή διάκριση που υφίστανται οι αγρότισσες με βάση το φύλο τους και με βάση την εισοδηματική τους κατάσταση, τονίζοντας ότι η πατριαρχία, τα σεξιστικά στερεότυπα και οι έμφυλες ανισότητες είναι πολύ πιο ορατές στην ύπαιθρο.
Στην ημερίδα μίλησαν επίσης υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και αγρότισσες που περιέγραψαν τις δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στον επαγγελματικό στίβο, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο.
Η κ. Δ. Βαρούτα, αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς, μοναδική γυναίκα στο διοικητικό συμβούλιο του Συνεταιρισμού, αναφέρθηκε στο πώς κατάφερε να φτάσει μέχρι εκεί και τι προσπάθειες έχουν γίνει για την προώθηση των προϊόντων του Γυναικείου Συνεταιρισμού Ζαγοράς. Η κ. Α. Παπουτσή, προϊσταμένη του Τμήματος Αγροτικών Συνεταιρισμών και Ομαδικών Δραστηριοτήτων του ΥπΑΑΤ, αναφέρθηκε στην έναρξη λειτουργίας της ειδικής ιστοσελίδας – πλατφόρμας για τους γυναικείους συνεταιρισμούς, η οποία στοχεύει στην προβολή των προϊόντων των γυναικείων συνεταιρισµών, και παράλληλα αποτελεί απτή απόδειξη του έντονου ενδιαφέροντος του Υπουργείου για την ανάδειξη αυτής της πλούσιας παράδοσης.Οκ. Α. Μπουρλέτσικας, Διευθυντής Αγροτικής Κατάρτισης στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, παρουσίασε στοιχεία για την εκπαίδευση και τους τομείς απασχόλησης αγροτισσών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ, το 80% των νέων αγροτισσών ασχολούνται με τη φυτική παραγωγή, το 17% με την κτηνοτροφία και το 3% με τη μελισσοκομία. Επίσης ο κ. Μπουρλέτσικας ανακοίνωσε ότι τον Νοέμβριο θα αρχίσουν εκπαιδεύσεις για το Μέτρο 6.1 «Ενίσχυση Νέων Γεωργών».
 
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας«Η Ελληνίδα αγρότισσα: αποτύπωση της συμμετοχής, προβλήματα, προκλήσεις και προτάσεις πολιτικής για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα και την ελληνική ύπαιθρο»,η καθηγήτρια Μ. Γκασούκα,τόνισε ότι με βάση τα ευρήματα υποχωρεί η πατριαρχική προσέγγιση του αγροτικού χώρου και οι γυναίκες ολοένα και περισσότερο αυτοπροσδιορίζονται ως επαγγελματίες αγρότισσες, είναι ενεργές και έχουν πλέον ατομικό εισόδημα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα ακολουθήσουναυτό το επάγγελμα εξ’ ανάγκης και όχι από επιλογή.
Στην συνέχεια μίλησαν η κ. Σ. Κερεμίδου-Σταυρίδου, αγρότισσα από την Επισκοπή Ημαθίας και μέλος του Α.Σ. Νάουσας,η βιοκαλλιεργήτρια από τον Άγιο Λουκά Μεγάρων, κ. Δ. Καρδάτου,η οποία σύντομα θα αποκτήσει Σήμα για το πολυλειτουργικό της αγρόκτημα, και η κ. Μ. Λύκα, πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Θεσπρωτίας και αντιπρόεδρος της ΠανελλήνιαςΈνωσης Κτηνοτρόφων,που τόνισε τα συνταξιοδοτικά προβλήματα των αγροτισσών οι οποίες αν και ασφαλίζονται στον ΟΓΑ δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη αν δεν είναι κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
Αυτό που έχει σημασία να τονιστεί είναι ότι στόχος της κυβέρνησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικών και μέτρων αφενός για την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στον πρωτογενή τομέα παραγωγής, και αφετέρου για την άρση των διακρίσεων και ανισοτήτων που υφίστανται οι γυναίκες αγρότισσες και συνεταιρίστριες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ένταξή τους στον αγροτικό τομέα θα γίνεται με όρους ισοτιμίας και ισότητας.