Λακωνία:«Καμπανάκι» για τη βυθισμένη αρχαία πόλη

Ενα καλό και ένα κακό -αλλά υπό προϋποθέσεις καλό- νέο έρχονται από το εξωτερικό. Το καλό είναι πως το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας είναι υποψήφιο για το καλύτερο ευρωπαϊκό μουσείο του 2016.

Το κακό είναι πως το Παυλοπέτρι, ο βυθισμένος οικισμός στη Λακωνία, εντάχθηκε στον κατάλογο με τα 50 μνημεία που βρίσκονται παγκοσμίως σε κίνδυνο, καθώς ο θαλάσσιος κόλπος στον οποίο βρίσκεται έχει μετατραπεί σε ανεξέλεγκτο αγκυροβόλιο. Γεγονός που γνωρίζουν οι τοπικοί φορείς και η αρχαιολογική υπηρεσία, οι οποίοι προτείνουν μέτρα αντιμετώπισής του. Η συγκέντρωση μεγάλων σκαφών στην περιοχή προκαλεί ρύπανση στην αρχαιότερη βυθισμένη πόλη.
Το Παυλοπέτρι βρίσκεται απέναντι από την Ελαφόνησο, στην περιοχή Βιγκλαφίων Νεάπολης Βοιών. Από τις ανασκαφικές έρευνες που διεξάγονται εκεί διαπιστώθηκε ότι η περιοχή κατοικήθηκε από την Υστερη Νεολιθική περίοδο και καθ’ όλη τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού.
Επίσης, περισυλλέχθηκε κεραμική της Γεωμετρικής, Κλασικής, Ελληνιστικής και Βυζαντινής Εποχής. Η πόλη βρίσκεται σε βάθος τεσσάρων μέτρων και περιλαμβάνει ανέπαφα κτίρια, αυλές, δρόμους, καθώς και μεταγενέστερους τάφους, που πιστεύεται ότι ανήκουν στη Μυκηναϊκή περίοδο.

Κτιριακά κατάλοιπα του βυθισμένου αρχαίου οικισμού στο Παυλοπέτρι. Χτυπάει παγκόσμιο «καμπανάκι» για τη σωτηρία του μνημείου

Υπάρχει και μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, του Δήμου Ελαφονήσου και της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την ανάδειξη του υποβρύχιου οικισμού στο Παυλοπέτρι, ώστε να είναι προσβάσιμο σε επισκέπτες.
Σύμφωνα με κανονισμό που έχουν συντάξει οι αρμόδιες τοπικές Αρχές, επιτρέπεται στον κόλπο των Βατίκων να υπάρχουν αγκυροβολημένα φορτηγά πλοία που με την παρουσία τους προσβάλλουν (ή ακόμα και απειλούν) τον πολιτισμικό μας θησαυρό, όπως αναφέρει ο τοπικός σύλλογος.

Το Μουσείο Τεγέας είναι υποψήφιο για το καλύτερο Ευρωπαϊκό Μουσείο

Το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων (World Monuments Fund) σημειώνει ότι η παρουσία τόσων πλοίων στην περιοχή δημιουργεί ρύπανση από πολλές αιτίες: από τα απόβλητα, από την απόρριψη έρματος και από τα χημικά που χρησιμοποιούνται για να καθαρίζονται τα σκάφη και οι προπέλες. Μικρότερα σκάφη κινούνται επάνω από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, κάτι που μπορεί να τα βλάψει ανεπανόρθωτα.
Επιπρόσθετοι κίνδυνοι ελλοχεύουν από το ότι η περιοχή δεν έχει φυσική προστασία και μπορεί κανείς να την επισκεφθεί χωρίς περιορισμό, κάτι που την κάνει ευάλωτη σε λεηλασίες και κλοπές. Αλλη μία διαφαινόμενη απειλή κατά το WMF είναι η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου από την Κρήτη και μονάδας παραγωγής ενέργειας κοντά στο Παυλοπέτρι.
Καλύτερο μουσείο της Ευρώπης
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας, ένα από τα πρώτα μουσεία του ελεύθερου ελληνικού κράτους, αλλάζει σελίδα και εισέρχεται δυναμικά στον 21ο αιώνα. Πέρα από τις παραδοσιακές αξίες της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, δημιουργείται ένας πολυδύναμος χώρος πολιτισμού που στόχο έχει να ανανεώσει την επικοινωνία του κοινού με τις αρχαιότητες. Ιδιαίτερη έμφαση στο στήσιμο του μουσείου δόθηκε στις ψηφιακές εφαρμογές αρχαιολογικού – ιστορικού περιεχομένου, των οποίων ο προγραμματισμός έγινε για πρώτη φορά σε εντελώς νέα πλατφόρμα.
Οι εφαρμογές αυτές υποστηρίζονται από τα ψηφιακά μέσα του μουσείου, συσκευές τελευταίας τεχνολογίας που εισήχθησαν για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο για τις ανάγκες της επανέκθεσης.
Το καλό νέο είναι η υποψηφιότητα του Αρχαιολογικού Μουσείου Τεγέας στον διεθνή διαγωνισμό για την ανακήρυξη του Ευρωπαϊκού Μουσείου 2016, ο οποίος τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τα βραβεία θα ανακοινωθούν σε τελετή που θα λάβει χώρα το διάστημα 6-9 Απριλίου 2016 στην Tolosa και το San Sebastian της Ισπανίας, στην οποία η ελληνική ομάδα υπό την έφορο Αννα-Βασιλική Καραπαναγιώτου θα παρουσιάσει την υποψηφιότητα του μουσείου.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας είναι ένα από τα πρώτα του ελληνικού κράτους. Η επανέκθεσή του εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2014. Το μουσείο έχει περίφημα ψηφιακά προγράμματα και ενεργή παρουσία στο Διαδίκτυο.