Πέργαμος: Πως οι Γερμανοί αγόρασαν από τους Οθωμανούς το βωμό του Δία και τον μετέφεραν στο Βερολίνο

Οι Έλληνες από τα αρχαία χρόνια είχαν κατοικήσει τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ίδρυσαν πόλεις, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο εμπόριο και την διάδοση του ελληνικού πολιτισμού.
Ανάμεσα τους η Πέργαμος, η οποία αναδείχθηκε σε μια από τις πιο πλούσιες πόλεις της περιοχής. Το όνομα της σήμαινε ακρόπολη, καθώς ήταν χτισμένη σε ένα λόφο 300 μέτρων. Βρισκόταν σε μια εύφορη κοιλάδα, ανάμεσα στους ποταμούς Σελινούντα και Κητείο. Η Πέργαμος ξεκίνησε να ακμάζει μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου έως την κυριαρχία των Ρωμαίων.

Αναπαράσταση της αρχαίας Περγάμου, Η Βιβλιοθήκη της είχε 200.000 έργα, από τα οποία μεγάλο μέρος μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια ως γαμήλιο δώρο του Μάρκου Αντώνιου στην Κλεοπάτρα.

Το Βασίλειο της Περγάμου
Μετά τη διάλυση της Μακεδονικής αυτοκρατορίας και της μάχης της Ιψού, ο Λυσίμαχος, στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου, έγινε Βασιλιάς της Περγάμου και τοποθέτησε στην πόλη τα λάφυρα της νίκης.
Τη φρούρηση του θησαυρού την είχε αναθέσει στον Φιλέταιρο, ο οποίος όταν πέθανε ο Λυσίμαχος, πήρε τα χρήματα και ίδρυσε το ανεξάρτητο κρατίδιο της Περγάμου. Όταν βασίλευσαν οι απόγονοι του Φιλέταιρου, η γνωστή δυναστεία των Ατταλιδών, η Πέργαμος γνώρισε πλούτη και δόξα.

Ο πληθυσμός του βασιλείου της Περγάμου την περίοδο ακμής υπολογίζεται στα 5,5 εκατομμύρια. Στη φωτογραφία το Ασκληπιείο.
Την περίοδο εκείνη, οικοδομήθηκαν σημαντικά μνημεία, όπως ο ναός του Διός και ο ναός της Αθηνάς Νικηφόρου. Αναπτύχθηκαν οι τέχνες, η πόλη επεκτάθηκε και ιδρύθηκε βιβλιοθήκη που ήταν η αιτία που ξεκίνησε η συστηματική παραγωγή της περγαμηνής.
Όταν ξεκίνησε η κατασκευή της βιβλιοθήκης, οι κάτοικοι της Περγάμου ζήτησαν από την Αίγυπτο να τους προμηθεύσει πάπυρο. Οι Αιγύπτιοι επειδή δεν ήθελαν η βιβλιοθήκη της Περγάμου να ξεπεράσει τη φήμη της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, αρνήθηκαν να τους πουλήσουν γραφική ύλη.
Οι επιστήμονες που βρίσκονταν στην Πέργαμο βρήκαν τη λύση. Δημιούργησαν ένα νέο υλικό γραφής από δέρματα ζώων, το οποίο ονομάστηκε περγαμηνή από το όνομα της πόλης. Έπειτα από κατεργασία του δέρματος με ασβέστη, το ξήραιναν και στη συνέχεια το λείαιναν. Η περγαμηνή ήταν ανθεκτική και φθηνότερη από τον πάπυρο και γρήγορα η Πέργαμος έγινε το κέντρο εμπορίου της.

Το Ασκληπιείο της Περγάμου χτίστηκε το 4ο αι π.Χ. και ήταν αφιερωμένο στον θεό της Ιατρικής, Ασκληπιό. Περιτριγυριζόταν από ιωνικές στοές και βρισκόταν 3χλμ βορειανατολικά της πόλης.
Όταν οι Ρωμαίοι ξεκίνησαν τις κατακτήσεις τους, η Πέργαμος παραδόθηκε οικειοθελώς και έγινε επαρχία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την περίοδο εκείνη, γεννήθηκε ο Γαληνός, σπουδαίος γιατρός της αρχαιότητας που σπούδασε στην Πέργαμο και την Αλεξάνδρεια και εργάστηκε στη Ρώμη.
Την εποχή του αυτοκράτορα Νέρωνα, πολλά σημαντικά μνημεία της πόλης αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Ρώμη. Ωστόσο, η απογύμνωση του αρχαιολογικού χώρου πραγματοποιήθηκε τα πιο σύγχρονα χρόνια.

Ο Βωμός του Δία από την ακρόπολη της αρχαίας Περγάμου της Μικράς Ασίας βρίσκεται στο κέντρο της μεσαίας αίθουσας στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο. Αποτελούσε κομμάτι από ένα μεγάλο κτιριακό συγκρότημα. Η συλλογή περιλαμβάνει και άλλα κομμάτια του συγκροτήματος, όπως ένα μέρος του ναού της νικηφόρου Αθηνάς.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, Γερμανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μνημεία της αρχαίας πόλης της Περγάμου. Εξαγόρασαν από τους Τούρκους έναντι 20.000 ταλάντων τον βωμό του Δία μαζί με άλλα ευρήματα, όπως αγάλματα και επιγραφές.
Ο βωμός μεταφέρθηκε σε κομμάτια από την Μικρά Ασία στο Βερολίνο και συναρμολογήθηκε ξανά. Η ζωφόρος του έχει μήκος 113 μέτρα και αναπαριστά την γιγαντομαχία.

Ολόκληρη η πρόσοψη του ναού, όπως και το πρόπυλο του ναού της θεάς Αθηνάς βρίσκονται σήμερα σε περίοπτη θέση στο «Μουσείο της Περγάμου» στο Βερολίνο. Το μουσείο φέρει το όνομα της αρχαιοελληνικής πόλης, καθώς τα έργα τέχνης που ανακαλύφτηκαν στην Πέργαμο ήταν από τα πρώτα και πιο σημαντικά εκθέματα του μουσείου.

 mixanitouxronou.gr